خانه مجله پیشکش

کلاه چیست؟

قبل از پرداختن به تاریخچه کلاه بیاید با مفهوم این پوشش بیشتر آشنا شویم. کلاه‌ها پوشش‌هایی برای سر هستند که می‌توانند به‌صورت غیررسمی، برای محافظت در برابر آب‌وهوا، یا برای مناسبت‌های خاص مانند مراسم مذهبی و رویدادهای پرمخاطب استفاده شوند. آنها می‌توانند از مواد مختلف ساخته شوند. می‌توانید کلاه‌های پلاستیکی، نخی، پشمی یا نمدی داشته باشید و هم مردان و هم زنان از کلاه استفاده می‌کنند، اگرچه کلاه مردانه در نیمه اول قرن بیستم بیشتر موردنیاز بود.

دقیقاً مانند یک تاج که تولد سلطنتی را اعلام می‌کند، کلاه می‌تواند نشان‌دهنده موقعیت اجتماعی باشد. سرپوش همچنین می‌تواند نشانگر شغل فرد باشد، به‌طوری‌که بسیاری از افسران پلیس و نظامی، کارکنان خدمات پستی و شخصیت‌های مذهبی کلاه به‌عنوان بخشی از لباس‌های خود بر سر دارند.

 

کارکردهای مختلف کلاه

به دلایل زیادی می‌توان کلاه را پوشید که برخی از آنها در زیر ذکر شده است.

• برای نشان‌دادن وضعیت
• به‌عنوان بخشی از لباس
• برای عمل به‌عنوان سایه خورشید
• به دلایل بهداشتی
• برای محافظت
• برای افزایش قد
• برای انتقال پیام
• به دلایل مذهبی
• به دلایل سیاسی
• برای گرمی سر
• برای پوشاندن لباس‌های جانبی
• برای پنهان‌کردن مو یا عدم وجود آن
• برای جلب‌توجه

 

تاریخچه کلاه

از تاریخچه کلاه چه می‌دانید؟ درست مشخص نیست که کلاه‌ها از چه زمانی و از کجا شکل‌گرفته‌اند تعداد بی‌شماری از مدل‌های کلاه‌های سر نیز توسعه یافته‌اند، از انواع کلاه‌های حصیری که در سرتاسر جهان توسط افرادی که در فضای باز کار می‌کنند، استفاده می‌شود. آنهایی که از شاخه‌های خرما، برگ‌های موز یا سایر الیاف ساخته شده و در مناطق استوایی و جنگل‌های بارانی معتدل پوشیده می‌شوند. کلاه از خز یا چرم سنگین در قطب شمال؛ و طیف گسترده‌ای از تاج‌ها و دیگر رجالی‌ها. در ادامه به تاریخچه کلاه در دوران های مختلف پرداخته‌ایم:

مصر باستان

در خصوص تاریخچه کلاه باید گفت که برخی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین تصویرها از کلاه مربوط به شهر تبس، مصر، در سال 3200 قبل از میلاد است. ازآنجایی‌که بسیاری از مصری‌های طبقه بالا سرهای تراشیده داشتند، برای خنک نگه‌داشتن سر از کلاه استفاده می‌کردند.

در مصر کلاه و دستمال ساده‌روی سر و ابرو می‌پوشیدند و تا شانه‌ها می‌افتادند. کلاه‌گیس‌هایی از موی انسان یا پشم گوسفند نیز به‌عنوان محافظت در برابر آفتاب استفاده می‌شد. کلاه‌هایی که با نمادهای درجه تزیین شده بودند: به معنی قدرت پادشاهی.

امپراتوری روم

در روم  از کلاه‌هایی مانند کلاه جمجمه مانند استفاده می‌شده است. کلاهی که یونانیان و رومیان برده سابق بر سر داشتند، در انقلاب آمریکا و انقلاب فرانسه به نماد آزادی تبدیل شد.

کلاه‌های الیاف گیاهی با سنت های روستایی باستانی اروپا و آناتولی مرتبط است. مجسمه اولیه عطارد کلاه او را از نی ریز بافته شده نشان می دهد. صنعتگران آتن کلاسیک وروم معمولاً از کلاه های مخروطی شکل با تاج های تخم مرغی ساخته شده از نمد استفاده می کرد. موادی که از زیر باند بیرون زده بود به یک لبه تبدیل شد. در رم این کلاه نشان طبقه پایین بود. برده ای که آزاد می شد با چنین کلاهی عرضه شد. مردان طبقات بالا معمولاً بدون کلاه می رفتند مگر در هوای بد یا هنگام شکار یا مسافرت. امپراطور آگوستوس سزار، در دوران پیری خود، با بیرون رفتن بدون کلاه، مد جدیدی را به وجود آورد.

قرون‌وسطی

در قرون‌وسطی کلاه‌ها نشانگر موقعیت شدند و برای هدف قراردادن گروه‌های خاصی استفاده می‌شدند. شورای چهارم لاتران در سال 1215 یهودیان را ملزم کرد که خود را با کلاه و لباس‌های دیگر معرفی کنند. در اوایل دوران قرون‌وسطی، مردم شهرها کلاه‌هایی مانند کلاه‌های پارچه‌ای می‌گذاشتند که کلاهی آزاد برای مردان و زنان بود. در سراسر قرون‌وسطی، زنان از همه طبقات، حجاب یا پارچه‌هایی می‌پوشیدند که موها را پنهان می‌کردند و صورت را قاب می‌کردند.

قرن پانزدهم

در طول قرن پانزدهم، کلاه‌های زنانه رشد فزاینده‌ای داشتند. هنین یا روسری استیپل بین سال‌های 1460 تا 1480 در فرانسه و فلاندر مد بود. زنان نیز عمامه و به‌اصطلاح پروانه‌ای را از گاز شفاف بالای سر می‌پوشیدند.

قرن شانزدهم

در طول قرن شانزدهم، پوشیدن کلاه برای زنان محبوب شد. امروزه بیشتر کلاه‌ها به‌عنوان یک اکسسوری مد استفاده می‌شود. بااین‌حال، چند رویداد اجتماعی پرمخاطب وجود دارد که در آن کلاه همچنان استفاده می‌شود، مانند مسابقه اسب‌دوانی. رویال آسکوت در بریتانیا و دربی کنتاکی در ایالات متحده، شرکت‌کنندگان را ملزم به پوشیدن کلاه می‌کند.

قرن هفدهم

در قرن هفدهم اروپایی‌ها در داخل خانه و خارج از خانه کلاه می‌گذاشتند. دو نوع اصلی کلاه در قرن 17 و 18 در بین مردان غالب بود. یکی کلاهی با تاج کم با لبه پهن بود که از سه طرف (سه شاخ) یا دو طرف (دو شاخ) به سمت بالا یا خمیده شده بود. این نوع مورد علاقه اشراف، سواره نظام و شجاعان بود. نوع دیگر کلاهی گرد و سفت و با تاج بلند بود که توسط همبرگرهای هلندی و همچنین پیوریتن‌های انگلیسی و آمریکایی استفاده می‌شد.

قرن هجدهم

زنان اروپایی و آمریکایی در قرن هجدهم گاهی اوقات کلاش را می‌پوشیدند، کلاه بزرگی که شبیه بالاپوش کالسکه فرانسوی بود. در این دوران شاهد ترویج میلینرها خواهیم بود. اصطلاح "milliner" اولین‌بار در قرن شانزدهم استفاده شد. این کلمه در قرن هجدهم رایج‌تر شد؛ زیرا بهترین کلاه‌ها در میلان ایتالیا ساخته شد. Milliner اصطلاحی است که برای توصیف سازنده کلاه استفاده می‌شود، از میلان، شهر ایتالیایی که بهترین کیفیت کلاه‌ها در قرن هجدهم در آن ساخته می‌شد، سرچشمه می‌گیرد. میلینر به طور سنتی شغل زنان بود و میلینر نه‌تنها کلاه می‌ساخت، بلکه توری، تزیینات و لوازم جانبی را برای تکمیل یک لباس انتخاب می کرد.

 

 

قرن نوزدهم

قبل از قرن نوزدهم، زنان عمدتاً دستمال یا کلاه‌های گشاد می‌پوشیدند. در نیمه اول دهه 1800، این کلاه ها با تزئینات مختلف بزرگتر و تزئین شده بودند. در پایان قرن، سبک های بیشتری برای زنان ایجاد شد. در نیمه اول قرن نوزدهم، زنان کلاه‌هایی می‌پوشیدند که به تدریج بزرگ‌تر می‌شد و با روبان، گل، پر و تزئینات گاز تزئین می‌شد. در پایان قرن، بسیاری از سبک های دیگر معرفی شدند، از جمله کلاه با لبه های پهن و تاج های صاف.

قرن بیستم

در اواسط دهه 1920، زمانی که زنان شروع به کوتاه کردن موهای خود کردند، کلاه هایی را انتخاب کردند که سر را مانند کلاه ایمنی در آغوش گرفته بود.

رویال آسکوت سنت پوشیدن کلاه در مسابقات اسب‌دوانی را آغاز کرد. همه مهمانان در محوطه سلطنتی باید برای رعایت قوانین لباس پوشیدن، کلاه بپوشند.

دهه 1980 دهه ای بود که کلاه را به مد اصلی بازگرداند و کلاه های عجیب و غریب محبوبیت پیدا کرد. لباس‌های مد روز اغلب احیای دهه‌های گذشته بودند و کلاه‌ها با آن‌ها احیا می‌شدند. کلاه‌های محبوب دهه 1980 شامل فدورا، کاسه‌زن، کلاه آفتاب‌گیر، برت، کلاه قدیمی، و کلاه‌های روزنامه‌نگار می‌شود.

قرن بیست و یک

کلاه‌های پر زرق‌وبرق در اوایل قرن بیست و یکم با موج جدیدی از میلینرهای جوان که خلاقیت‌هایی را طراحی کردند که شامل کلاه‌های نمدی از نوع Trompe-l'œil، کلاه‌های عمامه و سرپیچ‌های بلند ساخته شده از موی انسان بود، بازگشتند.

 

تاریخچه کلاه در ایران

در ایران قبل از ظهور اسلام استفاده از کلاه مرسوم بوده است؛ اما بعد از اسلام شکل آن کمی تغییر پیدا کرد. در دوران ایران باستان استفاده از کلاه نشانه وقار و اصالت بوده است. اعتقاد عوام مردم بر این اصل استوار بود که برهنه بودن سر باعث فقر، اختلال حواس و بی‌آبرویی می‌شود به همین خاطر پوشیدن کلاه در آن دوران به یک ضرورت تبدیل شده بود. همیشه در ایران استفاده از کلاه باتوجه‌به حکومت و عقاید آن دستخوش تغییراتی می‌شده است. مثلاً در دوران شاهان قاجار پوشیدن عمامه رواج داشته است. در دوران صفویه استفاده از عمامه سبز رواج پیدا می‌کند دلیل این کار این گونه مطرح شده است که بزرگان صفوی علاقه خود را به سادات و مذهب شیعه به این شکل نشان می‌دادند. شاهان و درباریان عمامه‌های خود را با جواهرات زینت می‌دادند.

 در دوران افشاریه و زندیه نیز پوششی برای سر وجود داشته است؛ اما با این تفاوت که به‌جای استفاده از عمامه از عرقچین و شال ترمه استفاده می‌شده است. در دوران ناصرالدین‌شاه که خواهان پیروی از مد فرنگ بوده است استفاده از کلاه و شال در بین مردم ترویج داشته است؛ اما با گذشت زمان مردان ایرانی فقط علاقه‌مند به استفاده از کلاه بودند. در زمان پهلوی استفاده از کلاه پهلوی نوعی از استایل آن دوران محسوب می‌شده است. این نوع کلاه به‌صورت گرد و لبه‌دار بوده است.

 

تاریخچه کلاه و انواع آن

حالا که با تاریخچه کلاه آشنا شدید بهتر است انواع کلاه و اسامی آن‌ها را نیز بشناسید. انواع مختلفی از کلاه‌ها در طول تاریخ و جهان وجود دارد. در اینجا به تعدادی از مدل کلاه اشاره می‌کنیم که اکثر آنها هنوز هم استفاده می‌شوند:

کلاهک اپل

نسخه بزرگ‌تر کلاه روزنامه‌فروشی، دارای هشت پنل و دارای یک دکمه دوخته شده در بالا است.

کلاهک آسکوت

نوعی کلاهک صاف با تاج سفت و گرد و ساخته شده از پشم یا نمد.

کلاه بیسبال

 یکی از رایج‌ترین کلاه‌ها، به‌ویژه در ایالات متحده است. این کلاه‌های غیررسمی و راحت پوشیدنی دارای منقاری کوتاه تا متوسط ​​هستند که می‌تواند در جلو خمیده یا صاف باشد و معمولاً دارای شش صفحه هستند که زیر یک دکمه در بالا به هم متصل می‌شوند. اگر اندازه توسط دو قطعه پلاستیکی قابل‌تنظیم باشد که به هم متصل می‌شوند، آن کلاه بیسبال کلاه snapback نامیده می‌شود. اگر پانل‌ها همه مشبک هستند، به جز دو پانل جلویی، و دارای snapback هستند.

 

 

Beanie

 کلاه بافتنی که از پشم یا پنبه ساخته می‌شود و معمولاً به‌عنوان کلاه زمستانی استفاده می‌شود. یک تغییر مشابه، کلاه جوراب بلند است که دارای تاج بلندتری است که از بالا یا کناره آویزان می‌شود.

Beret

 کلاهی نرم و گرد با تاج تخت که معمولاً از پشم، پنبه و الیاف اکریلیک ساخته می‌شود.

 کلاه قایق‌ران

این کلاه‌های حصیری تاج کوتاه و رویه‌ای صاف دارند و اغلب در آرایشگاه‌ها استفاده می‌شود. کلاه‌های قایق‌ران بسیار شبیه به کلاه‌هایی است که گوندولی‌ها در ونیز می‌پوشند (که لبه‌های نازک‌تر و پهن‌تری دارند و روبانی از پشت آویزان است).

کلاه بونی

کلاهی با لبه پهن که از پنبه، پارچه جناغی یا پارچه ساخته شده است. تاریخچه کلاه بونی به جنگ ویتنام بازمی‌گردد. جایی که توسط سربازان پوشیده می‌شدند.

کلاه بولر

که به‌عنوان کلاه دربی نیز شناخته می‌شود، نمدی سخت با تاج گرد و لبه‌کوتاه دارند.

کلاه سطلی

ساخته شده از پنبه سنگین، جین، یا بوم، این کلاه‌ها دارای لبه‌های گسترده و شیب‌دار و گاهی اوقات چشمک‌های فلزی در اطراف تاج برای تهویه هستند. تاریخچه کلاه سطلی مربوط به دهه 1980 است و در بین هنرمندان هیپ هاپ نیویورک محبوبیت داشت.

کلاه کابوی

این کلاه‌ها که مربوط به غرب آمریکاست، از نمد، چرم یا نی ساخته می‌شوند و لبه‌های بسیار پهن و برگردان دارند. رایج‌ترین شکل تاج، شکل C یا قطره اشکی است. یک نوع محبوب از کلاه کابوی، استتسون است.

کلاه کلوش

این کلاه زنگوله‌ای شکل دارد که قسمت بالایی آن گرد است. آنها اغلب شامل یک تزیین در اطراف تاج هستند.

کلاه منقار اردک

ترکیبی بین کلاه پیچک و آسکوت، دارای قسمت بالایی گرد به سمت پشت با شیب مبالغه‌آمیز به سمت منقار است که شبیه به منقار اردک است.

Fascinator

مجذوب‌کننده‌ها عمدتاً با عروسی‌های سلطنتی در بریتانیا مرتبط هستند، سبک پیشانی‌بند دارند یا به موها کوتاه می‌شوند. آنها از تزیینات پر آذین در هر شکل و اندازه استفاده می‌کنند.

فدورا

کلاه‌های فدورا در اندازه‌های مختلفی وجود دارند، اما تا حد زیادی به‌عنوان لبه‌های کوتاه تا متوسط ​​با یک چرخش در پشت در نظر گرفته می‌شوند. در صورت داشتن لبه گیر می‌توان قسمت جلو را به سمت بالا یا پایین یا هر دو چرخاند.

فاس

در مورد تاریخچه کلاه و محل پیدایش فاس اختلاف نظر وجود دارد. یکی از احتمالات این است که از فاس، مراکش آمده باشد. آنها معمولاً قرمز هستند و به شکل استوانه‌ای مخروطی با یک منگوله در بالا هستند.

کلاه‌های فلاپی

این کلاه‌ها که به‌عنوان کلاه‌های آفتابی نیز شناخته می‌شوند، دارای قطر بزرگی هستند که برای استفاده‌کننده سایه ایجاد می‌کند. آنها معمولاً از قیطان‌های کاغذی، یا سایر مواد محکم‌تر برای حفظ وزن لبه استفاده می‌کنند.

کلاه قمارباز

این کلاه دارای لبه پهن (حدود 3 اینچ) با لبه‌ای محکم و برگردان در لبه است. تاج معمولاً مسطح با شکل بیضی بزرگ است و ممکن است شامل یک نیشگون گرفتن در مرکز یا اطراف لبه تاج باشد.

کلاه هومبورگ

کلاهی بیضی‌شکل با لبه‌ای روبه‌بالا در اطراف لبه، و در طرفین بیشتر خمیده است. تاج دارای دو نیشگون در دو طرف است که یک فرورفتگی مرکزی ایجاد می‌کند.

کلاه پیچک

که به آن کلاه تخت نیز می‌گویند، این کلاه کم ارتفاعی است که قسمت بالایی آن کمی گرد است که در جایی که در جای خود دوخته شده است، شیب‌دار می‌شود. نام کلاهک تخت از شکل کاملاً صاف آن می‌آید که روی میز قرار می‌گیرد و پشت آن تا شده است.

کلاه لبه کتری

تقریباً مانند یک نسخه حصیری از کاسه، این کلاه‌ها دارای تاج گرد و لبه متوسط ​​است که دور لبه آن یک اینچ به سمت بالا می‌رود. برخی از سبک‌ها دارای پاپیون، روبان یابند چانه هستند.

کلاه نجات‌غریق

این کلاه‌ها به طور سنتی از نی ساخته می‌شوند، این کلاه‌ها دارای لبه‌ای پهن و صاف برای محافظت در برابر نور خورشید و یک فرورفتگی وسط در تاج هستند.

کلاه روزنامه‌فروشی

این کلاه‌ها مانند کلاه تخت دارای صفحات شش یا هشت ربعی هستند که لبه‌ای گردتر را تشکیل می‌دهند که با یک دکمه در بالای تاج نیمه تخت به هم متصل می‌شوند.

کلاه پاناما

تاریخچه کلاه پاناما مربوط به  اکوادور است. اما با یک سبک تعریف نمی‌شود. وجه مشترک کلاهک‌های پاناما نی توکیلا است.

 

 

کلاه پرویی

این شامل یک جفت لبه گوش در دو طرف است که به یک جفت منگوله آویزان از پایین کشیده می‌شود، و همچنین ممکن است یک پوم در بالا داشته باشد.

کلاه تام

یک مدل گشاد که کمی از پشت یا کنار سر آویزان می‌شود و تاج گردتر دارد. آنها همچنین می‌توانند یک بافت قلاب‌بافی، کمی و بسیار رنگارنگ باشند.

کلاه بالا

 یک‌شکل نمادین که بیشتر برای لباس یا موقعیت‌های رسمی پوشیده می‌شود. این کلاه‌ها تاجی بزرگ و بلند با بالای صاف و لبه متوسط ​​دارند.

کلاه ترپر

کلاه فصل زمستان که در مواد مختلفی موجود است که منشأ آن روسیه است با آستر خزدار و لبه‌های گوش که می‌توان آن را تا بالای تاج بسته یا به‌دور چانه گره زد تا گوش‌ها را بپوشاند.

کلاه تریلبی

معمولاً از نظر شکل و استایل با فدورا اشتباه گرفته می‌شود، این کلاه‌ها لبه بسیار کوتاهی دارند.

گیره

سبکی بدون تاج، اما به‌سادگی نواری که دور سر می‌پیچد و با منقاری متصل می‌شود تا سایه ایجاد کند. تغییرات با و بدون لبه با عرض‌های مختلف وجود دارد.

 

 

برای بسیاری کلاه یک کالای بسیار خاص است. توجه را به سر جلب می‌کند، اگرچه می‌توان از آن هم برای پنهان‌کردن صورت یا قاب‌کردن آن استفاده کرد و هم در زمان‌های خاص هر دو را انجام داد و فضایی رازآلود را به پوشنده اضافه کرد. کلاه می‌تواند ظاهر شخصی که از آن استفاده می‌کند، از کمدی گرفته تا تراژدی را تغییر دهد. کلاه می‌تواند به‌عنوان بخشی از یونیفرم پوشیده شود و یا به‌عنوان یک اکسسوری مد استفاده شود. ما در این مقاله تاریخچه کلاه را به طور جامع و کامل بررسی کردیم و برخی کاربردهای آن را بیان کردیم.