تاریخچه تبلیغات چیست؟
تبلیغات، هنر متقاعدکردن مخاطب به خرید یا باور یک محصول، خدمات یا ایده، تاریخچه غنی و جذابی دارد که هزاران سال را در بر میگیرد. از تمدنهای باستانی تا عصر دیجیتال مدرن، تکامل تبلیغات آینه تحول جامعه، ارتباطات و فناوری است. با ما همراه باشید تا در این مقاله شما را با تاریخچه تبلیغات آشنا کنیم.
آغازهای باستانی: ریشههای تبلیغات
ریشه تبلیغات را میتوان در تمدنهای باستانی جستجو کرد. برخی از اولین اشکال تبلیغات در امپراتوری مصر، یونان و روم باستان یافت شد. ریشه تاریخچه تبلیغات به افرادی بازمیگردد که با فریاد در شهر در مصر باستان کالاها و خدمات را در فضاهای عمومی اعلام میکردند، همچنین در یونان باستان، بازرگانان از اعلامیههای شفاهی برای جذب خریداران استفاده میکردند.
اولین آگهی شناخته شده در تاریخچه تبلیغات
اولین آگهی شناخته شده در تاریخچه تبلیغات را میتوان به دوران باستان جستجو کرد. اولین شکل کشف شده تبلیغات، یک تبلیغ مصر باستان است که قدمت آن به حدود 3000 سال قبل از میلاد بازمیگردد. این آگهی بر روی دیوار مقبره ای در تبس مصر پیدا شد. این یک قطعه ساده بود که پاداشی برای بازگشت یک برده فراری به نام شم را تبلیغ می کرد.
خطوط هیروگلیف روی دیوار مقبره توصیفی از شم ارائه میکرد و به هر کسی که برده را به اربابش بازگرداند، وعده یک سکه طلا را به عنوان پاداش میداد. پیام اولیه و سرراست بود و به منظور کمک گرفتن برای یافتن فرد گمشده بود.
این تبلیغ اولیه نشاندهنده روش قدیمی استفاده از پیامهای مکتوب برای برقراری ارتباط و جستجوی کمک یا خدمات است. اگرچه ممکن است شبیه استراتژیهای بازاریابی پیچیده امروزی نباشد، این تبلیغ مصری باستان آغاز تاریخ طولانی استفاده از ارتباطات نوشتاری برای اهداف تجاری یا شخصی است.
کشف این تبلیغات مصر باستان بینشی جالب از منشأ تبلیغات ارائه میکند و نشان میدهد که چگونه حتی در دوران باستان، مردم از ارتباطات برای انتشار پیامهایی در مورد محصولات، خدمات یا نیازهای شخصی استفاده میکردند.
ظهور ماشین چاپ و تحول در تاریخچه تبلیغات
ظهور ماشین چاپ در قرن پانزدهم، تاریخچه تبلیغات را متحول کرد. اختراع یوهانس گوتنبرگ امکان تولید انبوه پوسترها را فراهم کرد که منجر به انتشار گسترده اطلاعات شد. در قرن هفدهم، روزنامهها به رسانهای برجسته برای تبلیغات تبدیل شدند و کسبوکارها برای تبلیغ محصولات و خدمات خود آگهیهایی را در این نشریات قرار دادند.
انقلاب صنعتی و عصر طلایی در تاریخچه تبلیغات
انقلاب صنعتی در قرن 18 و 19 تغییرات قابل توجهی در تاریخچه تبلیغات ایجاد کرد. تولید انبوه، شهرنشینی و گسترش شبکه های حمل و نقل، تقاضا برای استراتژیهای بازاریابی پیچیده تر را ایجاد کرد. این دوره شاهد ظهور برندسازی و استفاده از شعارها، لوگوها و تصاویر برای تمایز محصولات بود.
عصر طلایی تبلیغات معمولاً به عنوان دورهای از دهه 1950 تا اواخر دهه 1980 در ایالات متحده شناخته میشود. مشخصه این دوره افزایش قابل توجهی در خلاقیت، نوآوری و ایجاد کمپینهای تبلیغاتی نمادین و استراتژیهای بازاریابی بود. عوامل متعددی در این امر نقش داشتند که عصر طلایی تبلیغات در نظر گرفته شود:
- تسلط تلویزیون: تلویزیون به عنوان رسانه اصلی برای تبلیغات ظاهر شد. برندها بر پذیرش گسترده تلویزیون در خانوادههای آمریکایی سرمایهگذاری کردند. این دوره شاهد تولد تبلیغات تلویزیونی نمادین بود که به بخشی از فرهنگ عامه تبدیل شد.
- انقلاب خلاق: دهه 1960 یک انقلاب خلاق در تبلیغات بود. آژانس هایی مانند Doyle Dane Bernbach (DDB) و ذهن های خلاقی مانند Bill Bernbach و David Ogilvy چشمانداز را با تبلیغات خلاقانه، از نظر بصری جذاب و مفهوم محور تغییر دادند. آنها بر خلاقیت و اصالت در کمپینهای تبلیغاتی تمرکز کردند و از روشهای سنتی و فرمولی فاصله گرفتند.
- کمپینهای نمادین: کمپینهای تبلیغاتی به یاد ماندنی و ماندگار در این دوره راهاندازی شد. به عنوان مثال میتوان به کمپین "کوچک بیندیشید" فولکسواگن، تبلیغات تجاری "Hilltop" کوکاکولا، کمپین "I Love NY" و جینگل "Plop, Plop, Fizz, Fizz" آلکا-سلتزر اشاره کرد. این کمپینها تأثیری ماندگار در تاریخچه تبلیغات بر جای گذاشتند و هنوز پس از دههها به یادگار ماندهاند.
- برندسازی و موقعیتیابی: تبلیغکنندگان شروع به تمرکز بر موقعیت برند و جنبههای روانشناختی بازاریابی کردند. این دوره بر اهمیت برندسازی، ایجاد هویتهای متمایز برای محصولات و درک رفتار مصرف کننده تأکید داشت.
- خیابان مدیسون و آژانسها: اواخر قرن نوزدهم تاریخچه تبلیغات شاهد ظهور آژانسهای تبلیغاتی مانند J. Walter Thompson و NW Ayer بود که تکنیکهای ابتکاری را معرفی کردند و به ایجاد تبلیغات به عنوان یک حرفه کمک کردند. ظهور عکاسی و چاپ رنگی تاریخچه تبلیغات را بیشتر متحول کرد و امکان کمپینهای جذابتر و متقاعدکنندهتر را فراهم کرد.
خیابان مدیسون در شهر نیویورک مترادف با تبلیغات شد و برخی از تأثیرگذارترین آژانسهای تبلیغاتی را در خود جای داد. آژانسها نقش حیاتی در شکل دادن به صنعت تبلیغات و تعیین استانداردهای جدید برای خلاقیت و استراتژی داشتند. - نفوذ فرهنگی: تبلیغات به بخشی جداییناپذیر از فرهنگ آمریکایی تبدیل شد. تبلیغات نه تنها محصولات را میفروخت، بلکه هنجارها، ارزشها و روندهای اجتماعی را نیز منعکس و تحت تأثیر قرار میداد. عصر طلایی همچنان یک دوره نمادین در تاریخچه تبلیغات است که به دلیل خلاقیت، کمپینهای به یاد ماندنی و تأثیر قابل توجه بر صنعت تبلیغات و فرهنگ آمریکایی مشهور است.
قرن بیستم: تبلیغات در عصر مدرن
قرن بیستم دورهای از رشد بیسابقه در تاریخچه تبلیغات بود. رادیو به رسانهای قدرتمند برای دستیابی به مخاطبان انبوه تبدیل شد و به تبلیغکنندگان این امکان را میداد تا برای تبلیغ محصولات خود برنامههای جینگل بسازند و حمایت مالی کنند. با این حال، مهمترین تغییر در تاریخچه تبلیغات با ظهور تلویزیون رخ داد. تبلیغات تلویزیونی به روشی اصلی برای شرکتها برای نمایش محصولاتشان تبدیل شد و کمپینهای تبلیغاتی نمادین به بخشی از فرهنگ عمومی تبدیل شدند.
انقلاب دیجیتال در اواخر قرن بیستم و متعاقب آن ظهور اینترنت تاریخچه تبلیغات را بار دیگر متحول کرد. تبلیغات آنلاین، با توانایی هدف قرار دادن جمعیتشناختی خاص و ردیابی رفتار مصرفکننده، انقلابی در نحوه بازاریابی شرکتها برای محصولاتشان ایجاد کرد. پلتفرمهای رسانههای اجتماعی، موتورهای جستجو و تکنیکهای تبلیغاتی هدفمند جزء لاینفک استراتژیهای بازاریابی مدرن شدند.
تبلیغات امروز: روندها و چالشها
در قرن بیست و یکم، تبلیغات به سرعت در حال تکامل است. بازاریابی شخصی و مبتنی بر داده، همکاریهای تأثیرگذار و تبلیغات بومی به استراتژیهای کلیدی برای دستیابی و تعامل با مصرفکنندگان تبدیل شدهاند. با این حال، نگرانیهای اخلاقی در مورد حفظ حریم خصوصی مصرفکننده، گسترش تبلیغات و گسترش اطلاعات نادرست، چالشهای مهمی برای صنعت ایجاد میکند.
آینده تبلیغات در ایجاد تعادل بین بازاریابی نوآورانه و هدفمند و احترام به حریم خصوصی و ترجیحات مصرف کننده نهفته است. با پیشرفت تکنولوژی و تغییر رفتار مصرفکنندگان، چشمانداز تبلیغات همچنان تغییر خواهد کرد و با روندها و چالشهای جدید سازگار خواهد شد.
تاریخچه تبلیغات در ایران چیست؟
تاریخچه تبلیغات در ایران را میتوان به دوران باستانی که بازرگانان و تجار برای تبلیغ کالاها و خدمات خود از روشهای مختلفی استفاده میکردند جستجو کرد. با این حال، تبلیغات مدرن که امروزه میشناسیم، ریشه در قرن بیستم دارد. در اینجا مروری بر تاریخچه تبلیغات در ایران داریم.
دوره باستان: در دوره باستان، تبلیغات و ارتباطات تجاری بیشتر به شکل ارتباطات شفاهی و نمادهای تجاری محدود بودند. از آنجایی که کشاورزی یکی از فعالیتهای اصلی اقتصادی در دوران باستان بود، تبلیغات نیز تأثیر بسیار زیادی از ویژگیهای کشاورزی و نیازهای زندگی روزمره مردم داشت.
شیوههای ارتباطی و تبلیغاتی در دوره باستان شامل موارد زیر میشد:
- علایم تجاری: استفاده از نمادها، نشانهها و آرمها برای نمایان کردن مالکیت یا محصولات خاص. این ممکن است در قالب نقشهها، نمادها یا شعارهای خاص بر روی محصولات یا در مکانهای عمومی بوده باشد.
- دیوارنوشتهها و جارچیها: این شامل نوشتهها و نقشهایی بر روی دیوارها، سنگها یا سایر سطوحی بود که ممکن است اطلاعات تبلیغاتی یا ارتباطات تجاری را ارائه میکردند.
- ارتباطات شفاهی: ارتباطات شفاهی بین افراد در بازارها، میدانها و مکانهای عمومی، جایگاه مهمی در انتقال اطلاعات تبلیغاتی داشت. این اطلاعات ممکن بودند از طریق خبرها، تجربیات و داستانهای مردم به دیگران منتقل شوند.
- تبلیغات اولیه مدرن: در ابتدای قرن بیستم تبلیغات در ایران نسبتاً محدود بود و عمدتاً شامل پوسترها، تابلوها و تبلیغات شفاهی بود. این تبلیغات اغلب ساده و دست ساز بودند.
- رادیو و رسانههای چاپی: با ورود دستگاه چاپ به ایران و ظهور اولین روزنامه به نام وقایع اتفاقیه، فرصتی برای انتشار آگهیهای تجاری و تبلیغات در این رسانه جدید فراهم شد. وقایع اتفاقیه که در سال 1267 شمسی (حدود قرن 19 میلادی) منتشر شد، به عنوان اولین روزنامه ایرانی با انتشار آگهیهای تجاری برخوردار بود.
این مرحله اولیه نشان از گسترش تبلیغات در رسانههای جمعی ایران را نشان میدهد. از آنجا که روزنامه به عنوان یک رسانه چاپی و پرمخاطب، امکان انتقال اطلاعات تبلیغاتی به جمعیت را داشت، این اتفاق میتوانست گام مهمی در تحول تبلیغات ایران باشد.
پس از آن، با گذر زمان و پیشرفت رسانهها، تبلیغات گام به گام از روزنامهها به رسانههای دیگری همچون نشریات دورهای، کتب، سینما، رادیو و در نهایت تلویزیون گسترش یافت. این گسترش تبلیغات نشان از تحولات و پیشرفت رسانهها و روشهای ارتباطی در ایران دارد.
همچنین با معرفی رادیو در دهه 1930 و رشد رسانههای چاپی، تبلیغات شکل سازمان یافته تری به خود گرفت. شرکتها و برندها شروع به درج آگهی در روزنامه ها، مجلات و رادیو کردند. - رشد در دهههای 1960 و 1970: دهههای 1960 و 1970 ایران شاهد گسترش چشمگیر صنعت تبلیغات بود. پخش تلویزیونی شروع شد و آژانسهای تبلیغاتی شروع به ظهور کردند. این دوره همچنین شاهد تأسیس انجمن تبلیغات ایران (IAA) در سال 1968 بود که هدف آن ترویج شیوه های تبلیغاتی اخلاقی بود.
- انقلاب و جنگ ایران و عراق: انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 تغییرات قابل توجهی را در صنعت تبلیغات کشور ایجاد کرد. بسیاری از برندهای بین المللی و آژانسهای تبلیغاتی ایران را ترک کردند و چشمانداز تبلیغات در نتیجه سیاست های دولت جدید تغییر کرد. جنگ ایران و عراق (1980-1988) صنعت تبلیغات را بیشتر مختل کرد و چالشهای اقتصادی غالب شد.
- دوران پس از انقلاب: در دوران پس از انقلاب، تبلیغات با محدودیتهای مختلفی از جمله محدودیت در استفاده از تصاویر و محتوای مغایر با ارزشهای اسلامی مواجه بود. با وجود این چالشها، با باز شدن تدریجی اقتصاد ایران به روی جهان، تبلیغات همچنان به تکامل خود ادامه داد.
- تبلیغات معاصر: در قرن بیست و یکم، تبلیغات در ایران با تکنولوژیهای در حال تغییر و رفتار مصرف کننده سازگار شده است. تبلیغات دیجیتال، از جمله رسانههای اجتماعی، اهمیت فزایندهای پیدا کرده است. شرکتها و برندهای ایرانی محصولات و خدمات خود را از طریق پلتفرمهای آنلاین تبلیغ میکنند و اینفلوئنسرها نقش بسزایی در بازاریابی دارند.
تاریخچه تبلیغات داستانی از نوآوری، خلاقیت و سازگاری است. از اعلانهای شفاهی باستانی تا عصر دیجیتال تبلیغات آنلاین هدفمند، تکامل تبلیغات منعکسکننده تکامل جامعه و فناوری است. همانطور که چشمانداز تبلیغات همچنان در حال تغییر است، صنعت باید چالشهای دوران مدرن را پشت سر بگذارد و در عین حال به جذب و تأثیرگذاری بر مصرفکنندگان به روشهای جدید و جذاب ادامه دهد. یکی از این روشهای جذاب، اعطای هدایای تبلیغاتی است که با خلاقیتهای شما در کمپینهای تبلیغاتی بسیار تاثیر گذار خواهند بود.